Preventie

Preventie van kanker

Door de KWF kankerbestrijding is recent een internettest ontwikkeld die een globale schatting geeft van het individuele risico op 12 veel voorkomende kankersoorten. Het kan nuttig zijn deze test te doen omdat het u inzicht geeft in de risicofactoren die daarbij een rol spelen. In vele gevallen kunt u daar zelf ook een rol in spelen door bijvoorbeeld life style aanpassingen.

Kankerrisico’s op site KWF.

Alle vrouwen worden vanaf een bepaalde leeftijd opgeroepen zich te laten testen op de volgende aandoeningen:

Baarmoederhalskanker (vrouwen tussen 30 – 60 jaar, elke vijf jaar een uitstrijkje).

Volgens het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker ontvangen vrouwen tussen 30 – 60 jaar elke 5 jaar een uitnodiging voor een uitstrijkje. Dit is steeds in de leeftijdsgroep 30, 35, 40 en zo verder. Indien u geen uitnodiging heeft ontvangen op bovengenoemde leeftijden, of u heeft meer dan 5 jaar geen oproep gehad, neemt u dan contact met ons op.

Deelname aan het bevolkingsonderzoek is gratis. Let op het volgende: Indien er een vervolgonderzoek nodig is omdat het uitstrijkje niet helemaal goed was, dan worden de kosten daarvan wel bij u gedeclareerd. (Het kan zijn dat u kosten moet betalen wanneer u uw eigen risicobedrag nog niet heeft “opgemaakt”.)

Het kan zijn dat u geopereerd bent en geen baarmoeder meer heeft. In dat geval kunt u dat aangeven: wij zorgen er dan voor dat u geen oproep meer zult ontvangen.

Indien u tussentijds al een uitstrijkje heeft laten maken omdat u klachten had, dan blijft de uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek nog steeds staan. Als u vlak voor de datum van de oproep een uitstrijkje heeft laten maken (binnen 1 jaar), dan kunt u de oproep overslaan.

Voor meer informatie en ook voor veelgestelde vragen, zie RIVM.

Borstkankeronderzoek (vrouwen tussen 50– 70 jaar, elke twee jaar een mammografie).

Vanaf 2014 is voor de gehele bevolking een screeningstest op darmkanker beschikbaar. In de praktijk betekent dit dat u vanaf het 55 e levensjaar elke 2 jaar een oproep ontvangt om een klein beetje ontlasting op te sturen per post. Er wordt dan gekeken of de ontlasting bloed bevat. Dat kan een teken zijn van afwijkingen in uw darmen zoals bijvoorbeeld een poliep, of darmkanker. Omdat darmkanker altijd begint als een poliep en de ontwikkeling naar darmkanker altijd enige jaren in beslag neemt is het een zinnige screeningstest. Meer informatie op de site van de Maag Lever Darm Stichting.

Bij het voorkomen van kanker in de familie kan het in sommige gevallen zinvol zijn regelmatig(er) te testen of er kanker aanwezig is. Dat kan zijn in de volgende gevallen:

Als u meerdere gevallen van borstkanker en/of eierstokkanker in uw familie heeft, dan is het soms zinvol om al voor uw vijftigste jaar te beginnen met testen. Ook kan het zijn dat u dan elk jaar voor een mammografie in aanmerking komt. Als deze aandoening(en) bij u in de familie voorkomen dan kunt u het beste een afspraak maken met de dokter op het spreekuur. Het is dan handig als u de volgende gegevens meeneemt: welke familieleden betreft het en wat was de leeftijd waarop bij hen de kanker werd ontdekt. Het maken van een stamboom helpt ons hierbij.

Als u meerdere gevallen van darmkanker in uw directe familie heeft dan kan het zinvol zijn dit te bespreken met de dokter. In dat geval is het ook zinvol na te gaan of er andere vormen van kanker in de familie voorkomen. Soms zijn beiden met elkaar geassocieerd in de vorm van het zogenaamde Lynch Syndroom. In overleg met de maag-darm-lever arts of soms het klinisch genetisch centrum in Erasmus MC kunnen we nagaan of u voor controles in aanmerking komt. Zie hiervoor ook: www.erfelijkheid.nl

Prostaatkankerscreening: Er wordt nog gezocht naar een goede test hiervoor. Tot op heden wordt er geen screening aangeboden. Ook is het nut van screening tot nu toe niet bewezen. Mogelijk verandert verder wetenschappelijk onderzoek onze gedachten hierover.

Als prostaatcarcinoom in de familie voorkomt, dan kan het zinvol zijn dit met de dokter te bespreken.

Preventieve testen

Eettest: Eet u gezond? U vindt hier verschillende testen over voeding en tussendoortjes: www.voedingscentrum.nl

Drinktest: Als u regelmatig alcohol drinkt, kunt u hier meer informatie vinden over alcohol.

Minder drinken: www.minderdrinken.nl

Depressie: Meer informtatie over psychische klachten.

Preventie Lyme

Verwijder teken zo snel mogelijk. Voor het veilig verwijderen van teken, gebruik een tekentang:

• Pak met de tekentang dicht bij de huid de kop van de teek vast, niet het tekenlichaam.
• Verwijder de teek met een licht draaiende beweging.
• Knijp niet in de teek bij het verwijderen. De kans op knijpen in de teek is groot bij het gebruik van vingers of duim en bij het gebruik van een pincet met brede uiteinden waardoor het niet mogelijk is dicht bij de huid te komen en de kop van de teek vast te pakken.
• Gebruik geen verdovende middelen als alcohol en chloroform.
• Gebruik geen desinfectantia voordat de teek is verwijderd.
• Gebruik geen tekenverwijderaar als petroleumgel.
• Bewerk de teek niet met een brandende sigaret of lucifer.

Wetenschappelijk onderzoek

Momenteel wordt er veel onderzoek gedaan naar het nut van het geven van antibiotica na een opgelopen tekenbeet.

Het is namelijk nog onduidelijk of de voordelen van een behandeling met antibiotica echt opwegen tegen de nadelen. Om deze reden is het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), met medewerking van de afdelingen huisartsgeneeskunde van de Universiteit van Amsterdam en de Radboud Universiteit Nijmegen, onlangs gestart met een onderzoek.

Onderdeel hiervan is een studie onder 2500 patiënten met een tekenbeet, waarin de effectiviteit van de genoemde preventieve antibiotische behandeling bepaald wordt. De werving geschiedt via de website www.tekenradar.nl, waarop patiënten zich kunnen aanmelden binnen drie dagen na het verwijderen van de teek.

Conclusie ten aanzien van de behandeling na een tekenbeet:

Hoewel de richtlijn lymeziekte nog niet door is geautoriseerd, heeft een belangrijke wijziging voor het beleid in de huisartsenpraktijk zich inmiddels afgetekend. Na een tekenbeet kan de huisarts in overleg met de patiënt kiezen voor watchful waiting of preventief een eenmalige dosis antibiotica voorschrijven. Het lopende Nederlandse onderzoek zal moeten uitwijzen of antibiotische profylaxe ook werkelijk zo effectief is als op basis van buitenlands onderzoek wordt verondersteld. Wij adviseren u om altijd even contact met ons op te nemen als u een tekenbeet heeft opgelopen.